Zand: voor een toekomstbestendige veehouderij
Anthony Gothard koos er meer dan twintig jaar geleden voor om over te stappen op zand in de stallen. Een paar maanden na het maken van deze keuze en de implementatie zag hij de grote voordelen. Zijn koeien voelden zich duidelijk comfortabeler in de nieuwe zandbedden en brachten daardoor ook meer tijd liggend door. Ook verbeterde de grip op het beton, wat ervoor zorgde dat de koeien minder blessures hadden door uitglijden. "Een uitstekende verbetering voor de gezondheid van mijn koeien en die zijn voor een veehouder het allerbelangrijkst" - vertelt Anthony.
De koeien blijven schoner, zijn gezonder en ook de gezondheid van de uiers is verbeterd. Dit alles resulteert in een verbetering van de melkhygiëne.
Voordelen volgens Anthony op een rij
- koeien liggen langer en vaker in de boxen, door het comfort van het zand
- koeien hebben minder blessures en beter grip op de - voorheen - gladde betonvloer
- betere weerstand van de koe en gezonde uiers
- 95% zandterugwinning en daarbij behorende opbrengst
- gebruik gemaakt van de bestaande bedrijfsvoering en infrastructuur
- hergebruik van bestaande putten, vezels en scheiders
- wekelijkse besparing van 2300,- euro
Toch bleken er niet alleen voordelen te zitten aan het zand in de ligboxen. Zand is een natuurlijk schuurmiddel wat zorgt voor een slijtage van de apparatuur. Ook de mestput moet regelmatig schoongemaakt en leeggehaald worden. Maar Gothard vond het waard deze prijs te betalen.De belangrijkste voordelen zijn voor het welzijn van de kudde. Inmiddels twintig jaar later is hij nog steeds enthousiast over zijn keuze. Met zijn 830 Holstein Friesians, die het hele jaar door afkalven, heeft hij een een gemiddelde melkafzet van 11.900 liter per koe per jaar.
Gothard ging op zoek naar een oplossing voor de nadelen van zand in zijn veehouderij. "Zandstrooisel is onze beste optie vanuit het oogpunt van koewelzijn en prestatie, maar de aanvoer van zand is een grote kostenpost met de 90 ton per week die we gebruiken. Ook de slijtage van de machines begint zijn tol te eisen." Hij verwachte hier eenvoudig een oplossing voor te vinden, maar in het Verenigd Koninkrijk bleek dit niet zo eenvoudig. Daarnaast wil Gothard meegaan met zijn tijd en investeren in duurzaamheid. "We hebben in de afgelopen jaren gericht geïnvesteerd in duurzame oplossingen om de bodem te verbeteren, er liggen zonnepanelen op de staldaken en er is een warmteterugwininstallatie is geïnstalleerd. Het wordt tijd dat we een zandoplossing vinden die bij ons past."
Samenwerking met Mavasol
De eerste ontmoeting tussen Klaas de Vries, salesdirector van Mavasol en Anthony was in de Verenigde Staten bij een zandseparatiesysteem in actie. "We vinden het belangrijk om boeren de resultaten te laten zien van een werkende machine. Onze huidige klanten zijn ook vaak enthousiast om hieraan mee te werken en laten graag hun boerderij zien." - vertelt Klaas.
Als oplossing voor Gothard is uiteindelijk gekozen voor het One Shot Sand Separation System. Deze machine is onderdeel van een compleet systeem, afgestemd op de bestaande faciliteiten en infrastructuur van de boerderij. Inmiddels heeft het zand separatiesysteem een capaciteit van 95% schone zandterugwinning en maximaal hergebruik van water. "In sommige gevallen kan dit systeem met een nulbehoefte aan zoetwater. Daarnaast wordt er vaak gekozen voor een optie voor het betrekken van de resterende vezelcomponenten."
Hoe werkt het nieuwe systeem?
De One Shot installatie van Gothard is een compleet design. Het begint met het schrapen van de drijfmest uit de stallen, zoals voorheen ook werd gedaan. Hierbij is gebruikt gemaakt van het huidige schraapsysteem in de stal. Deze drijfmest wordt opgevangen in de eerste opvangput en gemengd met gerecycled water, waardoor het mengsel ontstaat dat vervolgens wordt verwerkt door de One Shot-Vijzel.
Vanaf het einde van de boorkoker wordt schoon zand gestort dat later weer wordt hergebruikt in de stallen. Het resterende mengsel gaat vervolgens naar een tweede scheidingsbaan met een 25 cm-vijzel die zand terugbrengt in de vijzel-shot put. Het resterende zand wordt in de bezinkbanen volledig gefilterd. Na de bezinkstroken komt het resterende nagenoeg zandvrije mengsel in de bezinkput en wordt daarna via de bestaande afscheider omhoog gepompt, wat een zandvrije vezel oplevert. Het resterende water stroomt in een lagune en wordt vanuit daar hergebruikt om weer opnieuw het systeem te doorlopen.
"De optimale werking van het systeem hangt af van verschillende variabelen: de hoeveelheid water, de snelheid van de vezel, de timing van de verschillende stadia" - legt Anthony uit. "De installatie draait nu een aantal maanden en we zitten inmiddels op ruim 80% zandwinning. We staan nu op het punt de variabelen te verfijnen en met de kennis van Mavasol verwacht ik dat we zeker uitkomen op 95% schone zandterugwinning."
"We kijken altijd naar de huidige bedrijfsvoering, machines en putten. Vaak zijn er bestaande putten en schroeven die nog jaren mee kunnen. Dan is het niet nodig om deze nieuw aan te schaffen of compleet te laten verbouwen. Zo zorgen we voor een op maat gemaakt systeem voor het bedrijf en voorkomen we onnodige kosten." vult Klaas aan.
Update 2021: Inmiddels is het systeem volledig geoptimaliseerd en zorgt de One Shot voor een zandterugwinning van 95%. Dit zorgt voor een aanzienlijke vermindering in de aanvoer van nieuw zand. "Zand wordt in de meeste gevallen via transport naar de boer gebracht. Wanneer een boer veel zand gebruikt en geen terugwininstallatie heeft, wordt met regelmaat een vrachtwagen vol zand naar het terrein gebracht. Omdat het vervoer niet meer nodig is, zorgt dit voor een aanzienlijke kostenbesparing en CO2 besparing, omdat het zand niet meer ingekocht wordt en de vrachtwagens niet meer af en aan rijden."
Besparing
We besparen met deze installatie veel kosten en ook in CO2 reductie zet het zoden aan de dijk. Omdat we vele malen minder zand aanvoeren, verminderd dit direct het transport en de emissies die de vrachtwagens uitstoten.
Op dit moment (artikel: februari 2019) kost zand ongeveer tussen de 16 en 20 Britse pond / ton. Dit zorgt voor een wekelijkse besparing van 1500 tot 2000 pond (een maximale besparing van €2315 per week).Deze besparing en de aanvullende voordelen die voortkomen uit de verbeterde kunstmestwaarde van de vezel, zorgen ervoor dat Anthony zijn volledige investering in vijf jaar terugverdiend.
"Het zijn niet alleen de besparingen van het zand die ervoor zorgen dat dit systeem een succes wordt" - Anthony. "Door de hoge zandterugwinning komt dit zand niet meer terecht in de machines en apparaten. We hebben een droger en beter hanteerbaar mestproduct, dat we effectief kunnen opslaan en gelijkmatiger kunnen verspreiden. Hierdoor hebben we minder behoefte aan fosfaat en kalium, dat we in moeten kopen. Met deze aanwinst maken we ons bedrijf toekomstbestendig. We gebruiken het beste beddingmateriaal voor de gezondheid en het welzijn van onze koeien. Door de voorraad te recyclen en het verminderen van de zoetwater behoefte zijn we minder afhankelijk van leveranciers."
"Natuurlijk is het belangrijk voor ons bedrijf om levensvatbaar te zijn, maar het is ook een goede boodschap voor consumenten dat boeren nu investeren in duurzaamheid voor de bredere voordelen die dit met zich meebrengt”, voegt hij eraan toe.
Artikel “British Dairying”: Februari 2019
